'Voedselproductie en duurzaamheid: het gaat om het vinden van de juiste balans'
DIRECTEUR VERDUURZAMING ERIC KIERS WIL HET GESPREK AANGAAN EN VERBINDEN
Sinds 1 oktober is Eric Kiers werkzaam voor CropLife NL als directeur Verduurzaming. Eric is al jarenlang werkzaam in de gewasbescherming. Zo'n twaalf jaar geleden constateerde hij dat de gewasbeschermingsbedrijven en CropLife NL hun inspanningen op het gebied van verduurzaming nog zichtbaarder konden uitdragen. Duurzaamheid werd een steeds belangrijker aspect in Erics werk en nu heeft hij daarin een volgende stap gemaakt.
'Graag in gesprek met mensen'
Voor veel mensen die regelmatig van doen hebben met CropLife NL is Eric ongetwijfeld geen onbekende. Zo speelde hij de afgelopen jaren regelmatig een rol op bijeenkomsten van CropLife NL, waarvan dikwijls als spreker. Dat is iets wat hij ook graag doet. "Ik vind het leuk om 'op de bühne' te staan. Ik doe ook aan improvisatietoneel, en dat heeft veel raakvlakken met presenteren en het reageren op je toehoorders. Ik durf ook van mezelf te zeggen dat ik communicatief vaardig ben; ik ga graag in gesprek met mensen. Dat is ook wat ik wil doen in mijn werk voor CropLife NL."
Van tuinarchitect naar Wageningen
Eric (54), getrouwd met Annemieke en vader van drie dochters, wilde aanvankelijk tuinarchitect worden. Maar een verhuizing vanuit de Achterhoek naar het Westland maakte dat hij een andere keuze moest maken en zo kwam hij in de glastuinbouw terecht.
Gelukkig voelde de min of meer noodgedwongen keuze voor Eric al snel goed. "De glastuinbouw fascineerde me meteen. En niet alleen vanwege het innovatieve karakter. Ik zag dat er in die sector keihard gewerkt werd en de ondernemers enorme passie hadden voor hun vak." Eric werd door het vak gegrepen. Dat leidde er uiteindelijk tot dat hij de studie plantenziektekunde aan de universiteit van Wageningen heeft gedaan, met als specialisatie entomologie (insectenkunde), waar hij in 1995 is afgestudeerd.
Eric kijkt met een goed gevoel terug op zijn opleidingstraject. "Door onder meer stages heb ik veel praktijkervaring mogen opdoen, waardoor ik de sector en de bedrijven goed heb leren kennen. In mijn vrije tijd heb ik vaak op tuinbouwbedrijven gewerkt. Al die praktijkervaring heeft me echt gevormd. Wat ik er vooral ook van heb meegekregen, is de liefde van de telers voor hun vak en hun gewassen."
Eric koos min of meer noodgedwongen voor een opleiding in de glastuinbouw. De keuze voelde al snel goed.
Projecten rond gewasbescherming
Na het afronden van zijn studie in Wageningen ging Eric werken bij Royal Brinkman, toeleverancier voor de glastuinbouw, als specialist gewasbescherming. "In die tijd heb ik samen met collega's een paar prachtige projecten rond gewasbescherming opgestart. Zo zijn we begonnen met de controle van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals gelaatsmaskers. Dit vergrootte de kennis bij de tuinders enorm over hoe ze bijvoorbeeld de maskers en filters moesten onderhouden en bewaren."
Dit was ook de tijd waarin de inzet van natuurlijke vijanden behoorlijk opkwam. "We hebben toen grote posters ontwikkeld waar alle toegelaten middelen in de betreffende teelt op stonden met hun nevenwerking op de natuurlijke vijanden. Op deze posters werd tevens ingegaan op resistentiemanagement van de middelen. Zo was in één oogopslag voor de tuinder zichtbaar welke middelen hij kon inzetten en hoe ze af te wisselen."
Van registratie en ontwikkeling naar marketing
In 1998 maakte Eric de overstap naar CropLife NL-deelnemer ProAgro, dat nu Certis Belchim heet. "Daar ben ik vooral werkzaam geweest in de registratie en ontwikkeling van middelen. In deze tijd werden bij Certis ook de eerste natuurlijke middelen op basis van schimmels, bacteriën en virussen ontwikkeld. Dat was best uitdagend, want werken met natuurlijke middelen vraagt om een andere manier van werkingsproeven doen en een andere opbouw van het registratiedossier."
In 2004 switchte Eric naar CropLife NL-deelnemer BASF Agro, waar hij de marketing in ging, met als specialisatie bloemen (met als werkgebied Afrika en het Midden-Oosten) en fruit.
In zijn jaren bij BASF Agro en het huidige Certis Belchim was Eric regelmatig betrokken bij diverse activiteiten van CropLife NL. Zo heeft hij onder meer jarenlang deelgenomen aan de commissie Public & Governmental Affairs (PGA).
Registratie en ontwikkeling was het eerste werkterrein voor Eric toen hij bij de gewasbeschermingsindustrie kwam te werken.
Van marketing naar manager duurzaamheid
"In de tijd dat ik bij BASF Agro werkte, ik denk zo rond 2010, zag ik dat de gewasbeschermingsbedrijven meer konden communiceren over hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid", herinnert Eric zich. "Duurzaamheid is al jarenlang een belangrijk thema voor onze bedrijven en voor CropLife NL. Maar ik vond dat we het veel te weinig uitdroegen. Er gebeurden zulke mooie dingen, zoals het inzetten van feromonen: die zorgen ervoor dat fruitmotmannetjes geen vrouwtjes kunnen vinden, waardoor er geen paring plaatsvindt. Hierdoor komen er geen, voor het fruit zeer schadelijke rupsen. Mocht er toch een bevrucht vrouwtje in de boomgaard terechtkomen, dan worden de rupsen daarvan met een virus bestreden."
Eric kaartte zijn constatering aan bij zijn leidinggevende bij BASF Agro. Dat leidde ertoe dat hij meer ruimte kreeg om met dit thema aan de slag te gaan. Overigens was Eric daarin niet de enige binnen de gelederen van de CropLife NL-bedrijven. "Binnen onze branche zag je een bredere beweging voor meer aandacht voor duurzaamheid en het uitdragen daarvan. Verduurzaming was al jarenlang een belangrijk thema voor de gewasbeschermingsbedrijven, maar staat nu veel nadrukkelijker op de agenda."
Feromoonverwarring is een mooie wijze van bestrijding van de fruitmot.
Groeiende wereldbevolking voeden, natuur behouden
Uiteraard vindt Eric duurzaamheid zelf ook heel belangrijk. "Het gaat om het behoud van onze aarde. Maar het is een enorme uitdaging: we moeten een groeiende wereldbevolking voeden, en tegelijk de natuur behouden. Ik ben overigens een enorme natuurliefhebber en maak me oprecht zorgen over de natuur."
Met het oog op het behoud van de natuur, en in het bijzonder de biodiversiteit, streeft het Europese landbouwbeleid naar circulariteit, natuurinclusief en extensivering. "Het doel onderschrijf ik volledig, maar ik plaats vraagtekens bij extensivering", merkt Eric op. "Ik denk toch dat natuur en biodiversiteit gebaat zijn bij een intensieve landbouw op een beperkt oppervlak. Maar dan wel met behoud van een gezonde bodem en ondersteuning van biodiversiteit door bijvoorbeeld bloeiende akkerranden, struweel en poeltjes."
Die visie wordt volgens Eric bekrachtigd door proeven op dit gebied, waar hij (deels) bij betrokken was toen hij nog bij BASF Agro werkte. "BASF Agro heeft een zogeheten Farm Network for Biodiversity: agrarische bedrijven waar proeven worden gedaan waarbij intensieve teelt gecombineerd wordt met ondersteuning van de biodiversiteit. De observaties worden gedaan door externe deskundigen. Je ziet dat de biodiversiteit in de nabije omgeving gebaat is bij een intensieve teelt op een beperkt oppervlak, in combinatie met onder meer bufferzones, bloemenstroken, of wintervoer en nestkastjes voor vogels. Zo zie je al binnen een paar jaar groei van het aantal broedparen vogels. Ook de soortenrijdom en aantallen van bijvoorbeeld wilde bijen nemen toe. En dat is zo mooi om te zien."
Voldoende voedsel en behoud biodiversiteit
In die intensieve landbouw ziet Eric een belangrijke rol voor onder meer gewasbeschermingsmiddelen en precisietechnieken. "Probleem is wel dat de gereedschapskist van de teler om zijn gewassen te beschermen steeds leger raakt. De belangrijkste oorzaak is dat door het zeer stringente toelatingssysteem van Europa de toelating van steeds meer middelen komt te vervallen en de aanwas van nieuwe middelen langzamer gaat dan gewenst."
Biologische en laag-risico middelen zijn in opkomst (zie ook dit artikel): ligt daar de oplossing? "Ik ga ervan uit dat deze middelen een steeds belangrijkere bijdrage kunnen leveren. Maar dan nog zal het een deel van de oplossing zijn. Op dit moment is hun werkzaamheid nog te beperkt en hebben we nog steeds traditionele, chemische middelen nodig."
Waar het om gaat, stelt Eric, is het vinden van de juiste balans: "Ja, de land- en tuinbouw moet verduurzamen. Maar we moeten wel voldoende, betaalbaar en kwalitatief goed voedsel blijven produceren. Met behoud van natuur en biodiversiteit. Het is ook belangrijk dat Nederland en Europa een grote mate van zelfvoorzienendheid hebben als het gaat om voedselproductie."
Ook goed om te beseffen: "Zo'n transitie naar een duurzame land- en tuinbouw kost tijd. Ook voor de gewasbeschermingsbedrijven. De ontwikkeling van een nieuw gewasbeschermingsmiddel, chemisch of biologisch, kost nog altijd ruim tien jaar. Dat komt onder meer door het vele toelatingsonderzoek dat aantoont of een middel voldoende werkzaam is en veilig is voor mens, dier en milieu."
Eric Kiers: "Ik wil graag iets betekenen op het terrein van verduurzaming en gewasbescherming."
'Naar elkaar luisteren en samen tot een oplossing komen'
Sinds 1 oktober is Eric directeur Verduurzaming bij CropLife NL. "Ik heb de afgelopen jaren nauw samengewerkt met CropLife NL en dat vond ik altijd prettig. Ik ben blij dat ik deze stap heb kunnen maken: voor mijn persoonlijke ontwikkeling en om iets te kunnen betekenen op het terrein van verduurzaming en gewasbescherming. In deze functie zit ik veel dichter op het beleid en de politiek dan in mijn eerdere functies. Ik hoor zo vaak dingen beweerd worden over gewasbescherming die niet kloppen of die maar één kant van het verhaal belichten. Ik wil graag het hele verhaal vertellen over gewasbescherming en alles wat daarmee te maken heeft."
Helaas is de discussie in Nederland over veel onderwerpen gepolariseerd, ook over de land- en tuinbouw. "Ik betreur dat. Er worden 'bommetjes' naar elkaar gegooid en daar komt niemand iets verder mee. Laten we luisteren naar elkaar en samen tot een oplossing komen. Ik wil naar iedereen luisteren, ik ervaar mezelf als een verbinder en ik hoop met veel mensen in gesprek te komen. Daar heb ik in mijn eerste maanden bij CropLife NL een begin mee kunnen maken en ik wil dat graag verder uitbreiden."